شهر آلاشت یکی از نقاط دیدنی شهرستان سوادکوه در استان مازندران است. این منطقه به خاطر نزدیکی به تهران، طبیعت بکر و دل‌انگیز، آب و هوای خوشایند و دلپذیر و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، محبوبیت زیادی بین گردشگران پیدا دارد. این شهر با کوچه‌های باریک و سنگ‌فرشی خود و خانه‌های خشتی با سقف‌های شیروانی چوبی، جذابیت خاصی دارد.
شهر آلاشت با عنوان بهشت تاریخی مازندران معروف است و با چشم‌اندازی از کوه‌های پنهان در مه و باغ‌های میوه، منظره‌ای رویایی و خیال‌انگیز دارد. ارتفاعات این منطقه به شما امکان می‌دهد که بازدید از اقیانوسی ابرها را تجربه کنید. پدیده‌ای شگفت‌انگیز که تجربه‌اش به یادماندنی است. در ادامه، شما را با این شهر ییلاقی و زیبا بیشتر آشنا می‌کنیم. اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و آرامش‌بخش هستید، آلاشت با طبیعت دست‌نخورده و مناظر فوق‌العاده‌اش گزینه‌ای بی‌نظیر برای سفر و گردشگری به شمار می‌رود.
شهر آلاشت کجاست؟
شهر آلاشت یکی از جاذبه‌های گردشگری مازندران محسوب می‌شود. در منطقه مرکزی شهرستان سوادکوه قرار دارد. این شهر از تهران ۲۵۴ کیلومتر فاصله دارد و برای بازدید از آن، حدود چهار ساعت رانندگی نیاز است. آلاشت با ارتفاع ۱۹۰۰ متر از سطح دریا در دامنه شمالی فیروزکوه قرار دارد. چون رضا شاه پهلوی در اینجا به دنیا آمد، به‌عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران معروف است. این منطقه خوش‌آب‌و‌هوا به شهر ساری ۱۰۷ کیلومتر نزدیک است.
برای بازدید از آلاشت از جاده تهران، باید از طریق آزادراه تهران پردیس وارد جاده فیروزکوه شوید. پس از عبور از شهرهای فیروزکوه و زیرآب مازندران به شهر پل سفید خواهید رسید. سپس یک دوراهی شهر آلاشت، که در سمت چپ جاده و روبه‌روی پلیس راه قرار دارد می‌بینید. به سمت آن بپیچید و حدود ۳۷ کیلومتر در جاده فرعی و پرپیچ و خم حرکت کنید. تابلوی «آلاشت ۳۵ کیلومتر» در جاده، راهنمای شما خواهد بود.
قبل از ورود به آلاشت، محله‌ای به نام کاربار قرار دارد. پس از عبور از کاربار، به محلی به نام «کاربار تپه‌سر» می‌رسید. اهالی آلاشت شب‌های تابستانی خود را در این مکان به گپ و گفت می‌گذرانند. در ورودی آلاشت مازندران، یک دوراهی وجود دارد. راه سمت راست به فروشگاه، مسجد، شهرداری، مخابرات، امامزاده حسن (یا سرکوه به‌قول محلی‌ها) و روستاهای زیحون و سوادرودبار می‌رسد.
راه سمت چپ که سرپایینی است، شما را به شهر آلاشت، موزه مردم‌شناسی و روستاهای هلی چال و چرات می‌برد. جاده امامزاده حسن یا جاده سرکوه، یک مسیر جنگلی است که هرچه بیشتر در آن پیش بروید، با مناظر زیباتری روبه‌رو خواهید شد.
آدرس شهر آلاشت: استان مازندران، بین سوادکوه و پل ورسک.
درباره آلاشت سوادکوه بیشتر بدانید
شهر آلاشت ابتدا یک روستا بود و در سال ۱۳۵۲ با تأسیس شهرداری به شهر تبدیل شد. این شهر در ۱۹ تیرماه سال ۱۳۴۸ توسط وزارت فرهنگ و هنر در فهرست آثار ملی کشور با عنوان “محله قدیمی آلاشت” به شماره ۸۶۷ به ثبت رسید. آلاشت از چندین محله تشکیل می‌شود و نام خانوادگی بسیاری از اهالی، پسوند همان محله را نیز دارد. به دلیل ارتفاع بالا، آسمان پاک و بدون غبار و آلودگی و وجود یک رصدخانه معروف، آلاشت به بهشت ستاره‌شناسان و منجمان معروف است. این شهر خواهرخوانده بابل نیز می‌باشد.
زندگی مدرن و سنتی در آلاشت فیروزکوه در هم تنیده‌اند. کوچه‌های سنگ‌فرش، تنگ و باریکی که تنها دو نفر می‌توانند از کنار هم عبور کنند و خانه‌های خشتی با سقف‌های چوبی و شیروانی. از ویژگی‌های این شهر هستند که با عناصر دنیای مدرن ترکیب شده‌اند. فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، پمپ بنزین، هواشناسی، هتل و رصدخانه از جمله تأسیسات مهم آلاشت به‌شمار می‌روند. هتل نیمه مخروبه آلاشت در زمان پهلوی دوم برای اقامت موقت دربار و خانواده احداث شد. امروزه قسمتی از آن در اختیار کارکنان پمپ بنزین و شرکت نفت است و دیگر به عنوان هتل عمومی استفاده نمی‌شود.
آب مصرفی و لوله‌کشی ساکنان آلاشت از چشمه‌ها و چاه‌های عمیق تأمین می‌شود. یکی از این چشمه‌ها “هری خامه” نام دارد که اهالی معتقدند آب آن خواص دارویی دارد. رودخانه چرات یا روآر نیز یکی دیگر از منابع آبی آلاشت است. که از انتهای دره این منطقه می‌گذرد و از کوه‌های خوزنک پرخیان و خوز سرچشمه می‌گیرد.
چرا شهر آلاشت به این نام معروف است؟
آلاشت در زبان مازندرانی به معنای “آشیانه عقاب” است. دلیل این نامگذاری، حضور عقاب‌های فراوان در کوه‌ها و تپه‌های اطراف این شهر است. برخی از محلی‌ها این شهر را Elasht یا Alasht می‌نامند.
آلاشت با پوشش گیاهی متنوع و متراکم خود معروف است.شامل درختان گیلاس، سیاه ریشه، گردو، فندق، تلکا، زالزالک، ازگیل، زرشت، ترنج، سف، ممرز، مرس، موزی، صنوبر، سرو، کاج، سیتی، آلوچه، آلو، سیب، گلابی، آلبالو، شاه توت، زردآلو، هلو و دیگر گونه‌های گیاهی است. در این منطقه گیاهان دارویی متعددی از جمله بنفشه، گل پامچال (به زبان محلی بچابچا)، گل گاوزبان، آویشن کوهی (آشمک) و گیاهان خودروی دیگر که مختص اقلیم کوهستانی هستند، می‌رویند.
آلاشت به عنوان یک منطقه حفاظت شده با حیات وحش غنی نیز معروف است. در این منطقه می‌توان پرندگانی چون کبک، قرقاول، کبوتروحشی، عقاب، کلاغ سیاه، ایه و شکلوم و چهارپایانی مانند ببر، پلنگ، گوزن، بز کوهی، خرگوش، گرگ و روباه را مشاهده کرد.
طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، شهر آلاشت جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۳ نفر دارد. مردم این منطقه به زبان مازنی یا مازندرانی صحبت می‌کنند. صنایع گردشگری، تولید صنایع دستی، گله‌داری و دامداری از مشاغل عمده مردم آلاشت و روستاهای اطراف آن محسوب می‌شوند. در آلاشت علاوه بر تولید محصولات لبنی، از پشم حیوانات نیز جوراب، کلاه، ژاکت و سایر البسه پشمی تهیه می‌شود.
تعداد کمی از ساکنان به کشاورزی مشغول هستند، زیرا شرایط کوهستانی منطقه کشاورزی را محدود کرده است. افراد مسن‌تر در فصل بهار به جمع‌آوری گیاهان دارویی و سبزیجات پرداخته و آنها را خشک کرده و به عنوان ادویه غذایی استفاده می‌کنند.
حمل و نقل در آلاشت
برای حمل و نقل برون شهری در آلاشت، باید توجه داشت که این شهر فاقد امکاناتی مانند پایانه اتوبوسرانی، ایستگاه قطار و فرودگاه است. بنابراین، اگر ماشین شخصی ندارید، بهترین راه برای رسیدن به آلاشت استفاده از قطارهای تهران – ساری یا تهران – گرگان و یا اتوبوس‌های قائمشهر است. پس از پیاده شدن در ایستگاه پل سفید، می‌توانید ادامه مسیر را با خودروهای عبوری یا مینی‌بوس‌ها طی کنید.
آلاشت شهری کوچک است و در آن وسایل حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس وجود ندارد. گردشگران و مسافران برای جابه‌جایی در این شهر از خودروهای عبوری مردم محلی استفاده می‌کنند.
در سفر به آلاشت نباید از چشیدن غذاهای محلی غافل شد. این غذاها با طعم‌های بی‌نظیر خود تجربه سفر به این بهشت مه‌آلود را کامل می‌کنند. برخی از غذاهای لذیذ آلاشت عبارتند از سبزی پلو با گردو، دیس کباب (بره کامل شکم‌پر با آلو و مغز گردو)، ورساق، کنس نون، کئی پلا (کدو حلوایی ریز سرخ شده با شکر به همراه برنج، نیمرو و ماست) و شیش انداز (غذایی شبیه فسنجان با رب ازگیل، دانه انار و تخم‌مرغ).
جاجیم، مهم‌ترین سوغات آلاشت و یکی از بهترین سوغاتی های شمال، در خرداد ماه ۱۳۹۷ به نام این شهر ثبت ملی شد و نشان جغرافیایی ملی دریافت کرد. این زیرانداز دورویه و رنگارنگ توسط زنان آلاشت بافته می‌شود و می‌توان آن را در مغازه‌های کوچک شهر پیدا کرد. از دیگر سوغات آلاشت می‌توان به میوه‌ها و گیاهان دارویی، پنیر خیکی (پنیری که در خیک یا مشک چرمی درست می‌شود) و محصولات لبنی چون شیر، کره، پنیر و ماست محلی اشاره کرد.
دیدنی‌های شهر آلاشت
شهر آلاشت، زادگاه رضاشاه پهلوی، هم‌اکنون میزبان بنایی معروف به خانه پدربزرگ وی، مرادعلی‌خان، است که در جنگ هرات در سال ۱۸۵۶ میلادی کشته شد. این بنا در محله “پاهلونی خیل” یا “پهلوان خیل” آلاشت قرار دارد و به‌عنوان موزه مردم‌شناسی آلاشت شناخته می‌شود. پس از ورود به شهر، محله پهلوان خیل در انتهای جاده پایین آلاشت و در غرب شهر قرار دارد. طراحی جاده به گونه‌ای است که امکان دور زدن شهر تا مرکز آن را فراهم می‌کند.
پس از فوت پدربزرگ رضاشاه، این خانه به مالکیت مصطفی خان، برادر عباسعلی خان، پدر رضاشاه درآمد. در سال ۱۳۴۸ خورشیدی، وزارت فرهنگ و هنر به دستور وزارت دربار این بنا را خریداری کرد و همان سال، محله قدیمی روستای آلاشت به‌عنوان تنها بافت تاریخی استان، ثبت ملی شد. از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۳، این خانه به‌عنوان یک ساختمان فرهنگی و با عنوان موزه رضاشاه پهلوی بازسازی شد و تا سال ۱۳۵۸ به فعالیت خود ادامه داد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این بنا به مدت یک سال به‌عنوان دبیرستان مورد استفاده قرار گرفت که طی این دوره، آسیب‌های جدی به موزه مردم‌شناسی آلاشت وارد شد.
چند سال بعد، این خانه به کتابخانه تبدیل شد و سرانجام در سال ۱۳۸۷ با همکاری شهرداری و اهالی به‌عنوان نمایشگاه مردم‌شناسی بازگشایی شد. در سال ۱۳۸۸، این بنا به‌عنوان “موزه مردم‌شناسی شهر آلاشت” به‌طور رسمی افتتاح گردید. این عمارت خشتی دو طبقه، با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال، دارای خرپای چوبی و سقفی از چوب بود که بعدها به شیروانی تغییر یافت. دو ایوان و تزئینات شیرسرهای چوبی زیر شیروانی، این بنا را از نظر معماری به یک اثر زیبا و چشمگیر تبدیل کرده است.
موزه مردم‌شناسی شهر ییلاقی آلاشت
در موزه مردم‌شناسی آلاشت، اشیاء و آثاری مرتبط با زندگی روزمره مردم منطقه وجود دارد. از جمله این اشیاء می‌توان به انواع ابزارهای ریسندگی، ظرف‌های فلزی و چوبی، چراغ‌های نفتی و گردسوز، داس، تبر، ترازو و چرتکه اشاره کرد. علاقه‌مندان می‌توانند با بازدید از این موزه با فرهنگ مردم منطقه بیشتر آشنا شوند.
در این موزه دو اثر مهم وجود دارد: یک گهواره قدیمی و چکمه‌ای نظامی. بسیاری از مردم باور دارند که گهواره متعلق به رضاشاه و چکمه نیز از آنِ وی است. اما گهواره، اهدایی یکی از اهالی به موزه است و چکمه به سرتیپ همت‌الله پهلوان، پسرعموی رضاشاه، تعلق دارد. قدیمی‌ترین آیتم موزه، نردبانی به نام “کاتی” با قدمتی ۳۵۰ ساله است که از جنس چوب درخت گلابی وحشی است. بیشتر اشیاء موزه چوبی هستند، زیرا جنگل‌های راش در این منطقه به‌وفور یافت می‌شوند.
محوطه تاریخی شهر
موقعیت جغرافیایی روستای آلاشت یکی از عوامل اصلی است که این روستا را از هجوم فاتحان و غارتگران محفوظ نگه داشته و به همین دلیل معماری روستا تقریباً دست‌نخورده باقی مانده است. موزه مردم‌شناسی آلاشت، که به عنوان «محله قدیمی آلاشت» ثبت ملی است، نمایانگر معماری بومی این منطقه در سال‌های احیر است. محوطه تاریخی آلاشت شامل بناهای خشتی دوره قاجار، مسیرهای سنگ‌فرش و موزه معروف آلاشت می‌شود.
در ۲۴ اسفند سال ۱۳۸۸، رئیس سازمان میراث فرهنگی، ۵۷ هکتار از محدوده بافت تاریخی شهر آلاشت را به وزیر کشور و همراه با ضوابط عمومی حفظ بافت ابلاغ کرد. این بافت قدیمی و ارزشمند دوباره در مهرماه سال ۱۳۹۳، همراه با ۱۶۷ محدوده بافت تاریخی دیگر (در شهرهای بابل، قائمشهر، بابلسر، ساری، آمل و آلاشت)، به منظور حفاظت، توسط شورای عالی معماری و شهرسازی به استانداری ابلاغ شد. در میان ۱۶۸ بافت ارزشمند کشور، وسعت محدوده بافت تاریخی آلاشت نسبت به کل شهر، در مقایسه با پنج شهر دیگر، به مراتب بیشتر است و تقریباً ۷۰ درصد از بافت شهر را شامل می‌شود.
رصدخانه آلاشت
مجموعه رصدخانه و آسمان‌نمای شهر آلاشت در محله‌ای به نام کاربار، در ورودی شهر آلاشت قرار دارد. بعد از عبور از آخرین خیابان بلند آلاشت که به مسجد امام حسین (ع) منتهی می‌شود، باید از پلکانی طولانی برای بازدید از رصدخانه عبور کرد. این رصدخانه کوچک با سه طرف پرتگاه و یک طرف کوه، در ارتفاع ۱,۸۱۵ متری از سطح دریا قرار دارد و به عنوان تنها رصدخانه در استان‌های شمالی کشور و همچنین مرتفع‌ترین رصدخانه ایران شناخته می‌شود.
در این رصدخانه، یک تلسکوپ ۱۴ اینچی زیر گنبدی به قطر چهار متر قرار دارد. امکانات دیگر این مجموعه شامل آسمان‌نما، ترازوی نجومی، مجموعه کامل نرم‌افزارهای نجومی، کتاب‌ها، عکس‌ها و پوسترهای مرتبط با اخترشناسی، اتاق رایانه و سالن همایش می‌باشد. این مجموعه حرفه‌ای با امکانات پیشرفته‌اش، علاقه‌مندان به نجوم و آسمان شب را به خود جذب می‌کند و فرصتی بی‌نظیر برای مشاهده و مطالعه آسمان فراهم می‌آورد.
در حال حاضر، آلاشت فاقد هرگونه مهمانسرا یا هتل است؛ اما گردشگران می‌توانند از طیف گسترده‌ای از گزینه‌های اقامتی بهره‌مند شوند. این گزینه‌ها شامل هتل آپارتمان‌ها، اقامتگاه‌های بومگردی، ویلاهای اجاره‌ای، خانه‌های روستایی، کلبه‌های چوبی و کمپینگ می‌شود. همچنین، شهرداری آلاشت برای ارتقای گردشگری و تسهیل شرایط اقامت در این شهر، اقدام به ساخت واحدهای ویلایی جهت اجاره ویلا در شهر آلاشت، در قالب سوئیت‌های مبله و معمولی کرده است که برای استفاده گردشگران آماده هستند.
اقامت در شهر آلاشت را با اینجاهومز تجربه کنید
یکی از گزینه‌های ویژه ما، مجموعه بوم گردی آشیانه عقاب است که در زمینی به مساحت ۸۰۰ متر مربع قرار دارد و شامل دو عمارت شرقی و غربی می‌شود. عمارت شرقی با ۱۲۰ سال قدمت، تاریخچه‌ای غنی و معماری بی‌نظیر، تجربه‌ای خاص را برای شما به ارمغان می‌آورد. این عمارت چهار اتاق با نام‌های زادگاه، مهتاب، آناهیتا و پیدایش دارد که هر کدام از آنها دارای تراس با چشم‌انداز فوق‌العاده به کوهستان و شهر هستند.
از هم‌اکنون به سایت “اینجا” به آدرس inja.homes مراجعه کنید و اقامتگاه دلخواه خود را با بهترین قیمت‌ها و تخفیف‌های ویژه رزرو کنید. ما در “اینجا” منتظر شما هستیم تا سفری به یادماندنی و راحت را تجربه کنید.
